NAJPIĘKNIEJSZE PIOSENKI: Jacek Kaczmarski / Kwartet ProForma | Bilety Online, Opis, Recenzje | 2025, 2026

NAJPIĘKNIEJSZE PIOSENKI: JACEK KACZMARSKI

W koncercie „Jacek Kaczmarski – Muzeum” wystąpi

Kwartet ProForma
Przemysław Lembicz – śpiew, gitara
Piotr Lembicz – gitara
Marcin Żmuda – instr. klawiszowe, śpiew
Wojciech Strzelecki – gitara basowa, śpiew
Marek Wawrzyniak – perkusja

Zaprasza – Basia Stępniak-Wilk

Jacek Kaczmarski (ur. 22 III 1957 - zm. 10 IV 2004) - poeta, prozaik, pieśniarz; twórca ponad 600 wierszy, 5 powieści i dwu librett, także kompozytor muzyki do swoich tekstów; wykonawca autorskich pieśni przy własnym akompaniamencie gitary; laureat Studenckiego Festiwalu Piosenki w Krakowie w 1979 r. za utwór „Obława”, a także nagrody dziennikarzy za festiwalu w Opolu w 1981 r. za „Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego”. O ile kompozycje Jacka Kaczmarskiego nie wybiegają poza klasyczne kanony melodyki i harmonii, o tyle każdy tekst świadczy nie tylko o wysokim kunszcie literackim, ale także o erudycji autora, jego szerokiej wiedzy z zakresu sztuki, literatury, historii i polityki. Wrażliwy na sprawy bieżące, często był w swoich utworach komentatorem wydarzeń, choć posługiwał się w tym celu metaforą, symboliką, skojarzeniami, sugestywnym przywoływaniem analogicznych obrazów z przeszłości. Wykonywana przez artystę od 1978 pieśń „Mury”, wzorowana na songu „L’estaca” Katalończyka, Lluísa Llacha, stała się pieśnią antykomunistycznej opozycji, a sam Kaczmarski w świadomości wielu Polaków pozostał bardem „Solidarności”. W 1984 r. Kaczmarski zaczął pracować w Monachium dla Radia Wolna Europa. W ciągu 25 lat działalności scenicznej Jacek Kaczmarski oprócz licznych, często wielogodzinnych recitali solowych, dał wiele koncertów wraz z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim. Płyty z utrwalonymi koncertami Tria stawały się kultowymi już w chwili ich wydania. W 2018 roku ukazała się płyta CD Znaki zodiaku, kompozycje Zbigniewa Łapińskiego do wierszy Jacka Kaczmarskiego opublikowanych w 1985 r., a nie opatrzonych muzyką przez autora.

Kwartet ProForma to wyjątkowy, bo pięcioosobowy kwartet. Zainteresowania i temperament muzyczny poznańskiej formacji sytuują zespół pomiędzy poetycką Krainą Łagodności, a ciężkim rockiem, z uwzględnieniem wszystkich odcieni pośrednich. Cechą charakterystyczną zespołu są bogate aranżacje i rozpoznawalne brzmienie, w którym dużą rolę oprócz instrumentarium podstawowego grają również akordeon, mandolina i różne instrumenty perkusyjne.
Ważnym wydarzeniem dla zespołu było wydanie płyty CD Leonard Cohen. Wiemy kim jest (2021 r.) z udziałem gości (m.in. Kazik, Roman Kostrzewski, Titus, Arek Jakubik). Na płycie zabrzmiały utwory z repertuaru kanadyjskiego barda, przetłumaczone przez Daniela Wyszogrodzkiego. Wcześniej, w 2012 roku, ukazała się debiutancka długogrająca płyta zespołu - CD Na końcu świta, klimatycznie zahaczająca o twórczość Kaczmarskiego, Gintrowskiego i Łapińskiego. Oprócz tych wydawnictw zespół ma na swoim koncie trzy EPki, w tym wydany w 2021 r., groteskowy i humorystyczny, zapieczętowany banderolą krążek pt. Marek, Wódka i Drzewa. Warto też wspomnieć o wspólnym projekcie Kwartetu z liderem zespołu KULT - Kaziem Staszewskim. Projekt pod nazwą Kazik & Kwartet ProForma powstał z zamiarem wspólnego wykonania piosenek z repertuaru Stanisława Staszewskiego
– ojca Kazika. Ta współpraca zaowocowała dotychczas dwoma albumami: CD Wiwisekcja (2015 r.) oraz CD Tata Kazika kontra Hedora (2017 r.), które okazały się ogromnym sukcesem i cieszą się dużą popularnością. W 2018 roku album Tata Kazika kontra Hedora uzyskał status złotej płyty.
W stałym repertuarze koncertowym Kwartetu znajdują się piosenki autorskie (do tekstów własnych, wierszy Stanisława Staszewskiego, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Jacka Kaczmarskiego, tłumaczeń tekstów Nicka Cave'a, Toma Waitsa, Boba Dylana, Leonarda Cohena) i wielu innych artystów, kojarzonych z szeroko rozumianą piosenką poetycką.

Kwartet ProForma od samego początku działalności ma w repertuarze piosenki Jacka Kaczmarskiego zarówno z solowego okresu działalności, jak i tria Kaczmarski-Gintrowski-Łapiński. Tym razem muzycy, sięgając do swoich najwcześniejszych inspiracji, postanowili spojrzeć ponownie na legendarny program „Muzeum” autorstwa Tria i ponownie jak w przypadku płyty CD Leonard Cohen. Wiemy kim jest – podchodząc do tych ważnych utworów z szacunkiem, acz bez czołobitności, nadają im swój własny, uwspółcześniony, charakterystyczny dla swojej stylistyki wyraz.

Jacek Kaczmarski o programie „Muzeum”
(fr. wywiadu Natalii Gorbaniewskiej z Jackiem Kaczmarskim – “Solidarność z Polską powinna mieć swój odrębny wyraz” – Miesięcznik “Kontakt” – Paryż 1982)

„Napisałem to na wiosnę 81 roku. To było 20 piosenek, które były opisami obrazów polskich, malowanych w XIX i. XX wieku, na tematy tzw. narodowe i polityczne, czyli paradoksalnie, kiedy wszystko można było powiedzieć wprost, ja postanowiłem znowu sięgnąć do metafory i do dystansu historycznego, żeby starać się przekonać ludzi, że to co przeżywają nie jest czymś nadzwyczajnym i jedynym, tylko pewnym wydarzeniem w szeregu innych, że takich zrywów, rewolucji, momentów nadziei i klęsk w każdym pokoleniu zdarza się przynajmniej jeden czy dwa, że ocaleniem największych zdobyczy Solidarności warunkiem ocalenia jest przede wszystkim zdanie sobie sprawy, że należy o tym myśleć w sposób historyczny (…). Chciałem pokazać, że już było tylu artystów, którzy patrzyli na takie same rzeczy i zostawili po sobie pewne dzieła, które przetrwały do naszych czasów, ale w międzyczasie zmieniły znaczenie, albo je straciły czy znowu odzyskały i naprawdę trzeba o tym myśleć w sposób perspektywiczny, historyczny. Najlepszym przykładem tej sytuacji jest “Rejtan” Matejki. Ten obraz wisi w każdej klasie szkoły podstawowej w Polsce. Na stu uczniów dziewięćdziesięciu dziewięciu w ogóle na to nie patrzy, bo jest to dla nich coś, co się zdarzyło w końcu XVIII w. O czym się mówi? Bohater, patriota, a tamci to zdrajcy, ale po prostu nie przychodziło im do głowy, do momentu, w którym myśmy nie zaczęli o tym śpiewać, po Sierpniu, że to byli ludzie tacy, jakich oni widzą na co dzień. Tylko, że coraz mniej jest Rejtanów, a coraz łatwiej być zdrajcą…”