Spis treści
- Co to jest kamishibai?
- Jaka jest historia teatru kamishibai?
- Teatr kamishibai – wartościowe narzędzie dydaktyczne
- Kamishibai można tworzyć również samodzielnie
- Czy teatr kamishibai można oglądać w Europie?
Kamishibai to sztuka teatralna, teatr ilustracji wywodzący się z Japonii. Od klasycznych przedstawień wyróżnia ją to, że odbywa się ona bez udziału aktorów, a narratora. To niesamowite widowisko cieszy się coraz większą popularnością również w naszej części świata. Zapraszamy do lektury naszego krótkiego przewodnika po magicznej sztuce kamishibai.
Co to jest kamishibai?
Słowo kamishibai pochodzi z języka japońskiego i powstało z połączenia „kami”, które oznacza papier oraz „shibai”, czyli teatr. Nazwa tego widowiska wzięła się od sposobu, w jakim opowiadana jest historia podczas kamishibai. W przedstawieniu nie biorą udziału aktorzy, tak jak ma to miejsce w przypadku znanych nam spektakli. Rolę sceny pełni mała drewniana skrzynka zwana „butai”. W butai narrator płynnie wsuwa kolejne kartonowe plansze, które przedstawiają przebieg opowiadanej historii. Z tyłu kart może być zapisana opowieść. Dzięki temu narrator może w łatwy sposób odczytywać kolejne jej części.
Osoby, które zajmowały się teatrem kamishibai często przemieszczały się od miasta do miasta. Butai łatwo się rozkłada, nie ma także dużych rozmiarów. Można je było więc bez trudu przenosić i snuć swoje opowieści w innych zakątkach Japonii.
Jaka jest historia teatru kamishibai?
Pierwsze wzmianki o sztuce kamishibai sięgają XII wieku. Za pomocą kartonowych plansz buddyjscy mnisi przekazywali publiczności umoralniające historie. Sposób ten może wydawać się niecodzienny, jednak należy pamiętać, że w tamtych czasach większość ludzi nie potrafiła posługiwać się pismem, a co za tym idzie także czytać. Kamishibai stanowiło więc łatwo dostępne źródło cennej życiowej wiedzy.
Okres pomiędzy XII a XX wiekiem nie został zagospodarowany w historii teatru kamishibai. Kolejne wzmianki o tej tradycyjnej sztuce pojawiają się dopiero na początku ubiegłego stulecia. Mogłoby się wydawać, że prężny rozwój filmu, który nastąpił w tamtych czasach, nie sprzyjał takiej staroświeckiej formie przekazu. A jednak po kamishibai zaczęto znowu sięgać, zwłaszcza w biedniejszych sferach społeczeństwa, ponieważ stanowiła dla nich łatwo dostępną i ciekawą formę rozrywki.
Po złotej erze kamishibai, czyli latach 50. XX wieku, doszło do ponownego zaniku. Coraz powszechniej dostępna telewizja wygrała pojedynek z tradycyjnym papierowym teatrem. Jednak dzięki wysiłkom podjętym przez miłośników tej niezwykłej sztuki, kamishibai znowu cieszy mieszkańców kraju wschodzącego słońca. Osoby zajmujące się kamishibai, czyli kamishibaiya w 2001 roku utworzyły Międzynarodowe Stowarzyszenie Kamishibai w Tokio, którego głównym celem jest propagowanie papierowego teatru w celach dydaktycznych.
Teatr kamishibai – wartościowe narzędzie dydaktyczne
W erze cyfryzacji i powszechnego dostępu do multimedialnych rozrywek Jednak warto pamiętać, że obcowanie ze sztuką to cenna lekcja wrażliwości, dlatego warto już od najmłodszych lat oferować dzieciom możliwość kształcenia się w tym aspekcie. Teatr kamishibai to doskonały środek przekazu dla najmłodszych. Jego forma pozwala im się wcielić zarówno w rolę widza, narratora, jak i autora opowiadania. Tworzenie papierowych plansz i konstruowanie historii to fantastyczny trening dla ich artystycznych umiejętności pomaga ćwiczyć czytanie na głos i pracę w grupie. Jest to forma zdecydowanie bardziej przystępna niż tradycyjny teatr, dlatego warto wybrać kamishibai jako pierwsze przedstawienie w życiu malucha.
Kamishibai to odskocznia od animowanych bajek lub filmów. Szybko zmieniające się obrazy i głośne dźwięki potrafią, co prawda przykuć uwagę dziecka, jednak czynią z niego jedynie biernego obserwatora. Papierowy teatr pozwala im na bardziej uważne uczestniczenie w historii.
Kamishibai można tworzyć również samodzielnie
Kamishibai służy do snucia historii. Za jego pomocą możemy przekazywać nie tylko dziecięce opowiadania, lecz także ważne dla nas wydarzenia. Warto poszukać spotkań warsztatowych, które pokażą jak przelać rodzinne opowieści na papier. Przedstawienie kamishibai może stanowić ciekawe urozmaicenie podczas spotkań w gronie najbliższych osób. Dodatkowo karty kamishibai z zapisaną na nich historią staną się bardzo sentymentalną, rodzinną pamiątką.
Czy teatr kamishibai można oglądać w Europie?
Kamishibai to sztuka, która zadomowiła się również na Zachodzie. Jej spopularyzowanie zawdzięczamy Edith Montelle, animatorce, bibliotekarce i szefowej kolekcji wydawniczej w jednym ze szwajcarskich wydawnictw. W teatrze kamishibai dostrzegła niesamowite narzędzie dydaktyczne, które pomaga najmłodszym w rozwijaniu ich umiejętności, a także uwrażliwia na sztukę teatralną. Kamishibai cieszy się szczególnie dużą popularnością w krajach takich jak Francja, Włochy, Belgia, Szwajcaria, a także za oceanem w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Po sztukę kamishibai sięgają nauczyciele, animatorzy i opiekunowie pracujący z dziećmi i młodzieżą. Wiele ośrodków oferuje profesjonalne szkolenia w tej dziedzinie.
Forma teatru kamishibai pozwala na praktykowanie tej sztuki w domu, szkole, bibliotece lub nawet na podwórku. Jednak coraz więcej teatrów oraz grup artystycznych oferuje swoim widzom profesjonalne widowiska kamishibai. Sztuka ta często wzbogaca inne spektakle, takie jak teatr cieni lub tradycyjne przedstawienia z aktorami. Jeśli chcecie zobaczyć na własne oczy, na czym polega kamishibai, bilety na spektakle znajdziecie na stronie biletyna.pl. Kamishibai to ponadczasowy teatr obrazkowy, który z pewnością zainteresuje nie tylko dzieci, lecz także dorosłych.
